Jaarlijks krijgen ongeveer 11.000 mannen in Nederland de diagnose prostaatkanker. Ongeacht de behandelvorm (operatie, bestralen, hormoon- of chemotherapie), heeft de behandeling in meer of mindere mate een negatief effect op de seksualiteit.

Verpleegkundig specialist Erik van Muilekom van het Antoni van Leeuwenhoek legt het onderwerp al in het eerste gesprek met patiënten op tafel. ‘Driekwart van de mannen begint er zelf niet over. Het blijkt toch een lastig onderwerp voor mannen. Door zelf het onderwerp aan te snijden, verlaag je de drempel voor patiënten om hun vragen en problemen bespreekbaar te maken.’

De twee meest voorkomende seksuele gevolgen van prostaatkanker zijn erectiestoornissen en vermindering van libido. Dat laatste komt vooral voor bij hormoontherapie, maar ook het ziek voelen op zich speelt een belangrijke rol. Bovendien hebben de consequenties van de ziekte effect op de intimiteit. ‘Wij kunnen mannen op verschillende manieren helpen. Natuurlijk hebben we praktische hulpmiddelen. Denk aan medicijnen of bijvoorbeeld een vacuümpomp.’ Het Antoni van Leeuwenhoek heeft een speciale poli waar mannen onder begeleiding van een verpleegkundige kunnen oefenen met deze hulpmiddelen.

Een openhartig gesprek over het probleem blijkt in de praktijk soms al voldoende te helpen. Het is voor de man – en soms ook hun partner – een vorm van rouwverwerking. Accepteren dat iets is veranderd en niet meer is zoals het was. Erik: ‘Door hier aandacht aan te besteden en er op verschillende momenten in het ziekteproces over te praten met de patiënt, kunnen de meeste mannen zich hier gelukkig vroeg of laat in berusten. Voor een klein aantal mannen geldt dat zij hier psychische problemen mee blijft houden. Dan verwijs ik hen door naar ons Centrum voor Kwaliteit van Leven waar maatschappelijk werkers, psychologen en een seksuoloog hen verder helpt.’

Bron: Antoni van Leeuwenhoek