Het medicijn palbociclib is, zo blijkt uit onderzoek, effectief bij vrouwen met uitgezaaide, hormoongevoelige borstkanker. Verder onderzoek naar palbociclib en toekomstige middelen uit deze therapeutische klasse kan duidelijkheid geven of deze middelen het beste als start- of als vervolgbehandeling kunnen worden ingezet. In opdracht van het ministerie van VWS stelt het ZonMw-programma Goed Gebruik Geneesmiddelen nu 6 miljoen euro beschikbaar om dit te onderzoeken. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Borstkanker Onderzoek Groep (BOOG), een samenwerking van borstkankeroncologen.

Start- of vervolgbehandeling

Onlangs besloot minister Schippers van VWS om het middel palbociclib toe te laten tot het verzekerde basispakket. Palbociclib is een zogenoemde CDK4/6 remmer, die de celdeling van kankercellen remt. Palbociclib wordt toegevoegd aan de standaardbehandeling met hormoontherapie. Bij het voorschrijven van palbociclib moet een keuze worden gemaakt om dit als startbehandeling of als vervolgbehandeling te doen als de eerste hormoonbehandeling niet meer goed werkt. In beide situaties biedt het toevoegen van palbociclib aan de huidige standaardzorg met hormoontherapie een duidelijke gezondheidswinst: de periode dat hormoontherapie werkt verdubbelt.

Het toevoegen van palbociclib als start- of vervolgbehandeling maakt uit voor de duur van de behandeling en daardoor voor de kosten en de bijwerkingen die patiënten kunnen ervaren, zoals verminderde bloedaanmaak, vermoeidheid en diarree. Het doel van het onderzoek, de SONIA studie (Selecting theOptimal positioN of CDK4/6 Inhibitors in HR+ Advanced breast cancer), is om te onderzoeken wat het verschil in effectiviteit is tussen het gebruik van CDK4/6 remmers als start- of vervolgbehandeling, en wat het verschil is in bijwerkingen en kosteneffectiviteit.

Samenwerking

De SONIA studie is een initiatief van medisch oncologen dr. Gabe Sonke (Antoni van Leeuwenhoek), dr. Inge Konings (VUmc) en dr. Agnes Jager (Erasmus MC) namens de Nederlandse borstkankeroncologen samenwerkend in de BOOG en in nauwe samenwerking met de Borstkanker Vereniging Nederland (BVN), het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iMTA). De initiatiefnemers zijn blij dat VWS geld ter beschikking stelt voor onderzoek naar palbociclib en toekomstige middelen uit deze therapeutische klasse: “De uitkomst van de studie zal patiënten met uitgezaaide, hormoongevoelige borstkanker duidelijkheid geven hoe deze nieuwe behandeloptie zo veel mogelijk gezondheidswinst kan geven.”

De studieopzet is tot stand gekomen met grote betrokkenheid van de patiëntenvereniging en diverse oncologen in Nederland. De SONIA studie start per oktober 2017 in 74 ziekenhuizen in Nederland. Gedurende 3,5 jaar zullen ruim 1000 patiënten worden betrokken in het onderzoek. Eind 2022 zullen de eerste resultaten bekend zijn.