Maandelijks archief: augustus 2016

Rookvrije generatie

 

roken

Staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van WVS wil naar een rookvrije generatie. 

Kinderen die nu geboren worden zouden nooit meer moeten gaan roken.

Ook de KNMG wil naar een rookvrije generatie voor alle kinderen die geboren zijn vanaf 2017.

Een grote advertentie, onderschreven door minsten 50 organisaties, verschijnt in de Volkskrant.

Het grote voordeel is dat het een geleidelijk proces wordt.

Het is pas actueel wanneer de kinderen die in 2017 geboren worden in 2035 de leeftijd van 18 jaar bereiken.

Zo heeft de politiek alle tijd om passende maatregelen te nemen.

Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde

Hormoongevoelige borstkanker

medications-257349_960_720

Ongeveer de helft van de vrouwen met hormoon gevoelige borstkanker die na de operatie in aanmerking komen voor chemotherapie, heeft deze zware aanvullende therapie niet nodig.

Dat blijkt uit de Europese MINDACT studie naar de MammaPrint. Deze test voorspelt met hoge nauwkeurigheid het risico op uitzaaiingen en daarmee de mogelijke winst van chemotherapie.

Uit heel Europa deden bijna 7.000 borstkanker patiënten mee aan de MINDACT studie.

De opzet was om te kijken of het veilig is om af te zien van chemotherapie als de vrouwen volgens de MammaPrint een laag risico hadden op uitzaaiingen.

94,7% van de vrouwen die volgens de MamaPrint een laag risico op uitzaaiingen hadden waren na 5 jaar nog altijd ziektevrij, met of zonder chemotherapie.

Jaarlijks krijgen 14.000 vrouwen in Nederland de diagnose borstkanker. Hiervan heeft 80% te maken met hormoon gevoelige borstkanker

MamaPrint voorspelt beter het risico op uitzaaiingen dan de patholoog kan waarnemen. Uit de studieresultaten blijkt dat het inderdaad veilig is om bij 46% van deze patiënten af te zien van chemotherapie.

Anders dan bij de klassieke testen kijkt de MammaPrint niet naar de pathologische kenmerken van de tumor, maar analyseert de activiteit van 70 genen in het tumorweefsel.

Bron: New England Journal of Medicine, Antoni van Leeuwenhoek, MINDACT studie

Rokende mannen krijgen vaker kanker

longkanker

Mannen hebben nog een reden om met roken te stoppen.

Roken is schadelijk voor het Y-chromosoom dat bescherming biedt tegen groei van kanker elders in het lichaam.

Het Y-chromosoom – en ook de schade door roken daaraan – komt  vrijwel uitsluitend alleen bij mannen voor.

Dat verklaart waarom rokende mannen 1,5 tot 2 keer zo vaak – buiten longkanker om – kanker krijgen dan rokende vrouwen.

Tot nu toe werd er van uitgegaan dat het Y-chromosoom zonder veel negatieve gevolgen verloren kon gaan omdat het kleinste chromosoom niet essentieel is voor het overleven van de cellen.

Het is zo langzamerhand duidelijk geworden dat het verlies van het Y-chromosoom schadelijker is dan werd aangenomen. Waarschijnlijk wordt het vermogen van het immuunsysteem aangetast om tegen kanker te beschermen..

Uit eerdere onderzoeken bleek dat het verlies van Y-chromosomen minstens tot eenvijfde verlies van de bloedcellen leidde, een verdubbelde kans op een vroegtijdige dood en de leeftijdsverwachting minstens met 5,5 jaar bekorte.

Bovendien verviervoudigde daardoor de kans op bepaalde soorten kanker.

Des meer sigaretten de mannen rookten, hoe groter het aantal bloedcellen bloedcellen het Y – chromosoom verloor.

Maar als er werd gestopt met roken, werd de hoeveelheid bloedcellen weer gelijk aan niet rokers.

Bron NewScientist, Universiteit van Uppsala, Whitehead Institute Camebridge

Sporten en kanker

bewegen

Een op de drie kankerpatiënten sterft door cachexie.

Dat is een vorm van extreme magerheid.

Wetenschappers stellen dat deze ziekte wordt veroorzaakt door omzetting van wit weefsel naar bruin vetweefsel.

Opvallend omdat bruin vetweefsel effectief vet is om zoogdieren warm te houden in de winterslaap en baby’s isoleren tegen kou.

Voorheen dachten wetenschappers dat cachexie een vorm van kannibalisme was van het eigen lichaam. Het lichaam gebruikt zichzelf om de tumoren te laten groeien.

Het is nu algemeen bekend dat alle tumoren cachexie kunnen veroorzaken. De ziekte heeft hier geen invloed op. Het is de eerste keer dat wordt aangetoond dat vet verbranden een negatieve uitwerking heeft.

Wanneer vet wordt verbrand – en dat gebeurd met sporten – wordt wit vet omgezet in bruin vet en dat kan ernstige gevolgen hebben.

Slanke mensen hebben van naturen meer bruin vetweefsel dan dikke mensen.

Maar je kunt meer bruin vet aanmaken door te sporten of jezelf aan kou bloot te stellen. Hierdoor wordt het vet bruiner en gaat het lichaam meer energie gebruiken.

Wetenschappers gaan onderzoeken doen om met ontstekingsremmende medicijnen cachexie te bestrijden. Het is de bedoeling om biomarkers te identificeren om te voorspellen welke patiënten cachexie gaan ontwikkelen.

Momenteel is er geen indicatie dat sporten slecht is voor kankerpatiënten.

Als de patiënt ernstig ziek is kan hij toch al niet meer sporten en in een eerder stadium is sporten geen probleem.

Het lijkt er op dat een ontsteking de oorzaak is van de transformatie van wit naar bruin vet.

In de toekomst zal door verdere onderzoeken hier duidelijkheid over komen.

Bron: BBVA, Scientias.nl

Toename kanker bij diabetes 2

bloed

Het aantal mensen met kanker in combinatie met diabetes 2 is aanzienlijk toegenomen. 

Aan de Tilburgse  University promoveerde Marjolein Sanders over dit gegeven.

In de afgelopen vijftien jaar is het aantal kankerpatiënten met diabetes al meer dan verdubbeld.

Een op de vijf patiënten heeft bij de diagnose van kanker al diabetes.

Patiënten met een combinatie van kanker en diabetes lijken vaker te overlijden dan kankerpatiënten zonder diabetes.

Opmerkelijk is dat therapietrouw onder mensen met diabetes lijkt te verslechteren na de diagnose kanker.

De oorzaak van de afnemende therapietrouw moeten nog verder worden onderzocht.

Het zou kunnen betekenen dat patiënten het gevecht tegen kanker belangrijker vinden dan nauwgezet innemen van glucose verlagende middelen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat  het gebruik van cholesterol verlagende middelen bij dikke darmkanker de kans op overleven lijkt te verbeteren bij diabetespatiënten.

Bron: IKNL, Tilburg University, Nationale Zorggids

Zuurstof vermindert groei kanker

operatie

Er zijn aanwijzingen dat tumoren bestreden kunnen worden door het toedienen van zuurstof.

Tekort aan zuurstof bevordert namelijk de groei van kanker.

Bij een onderzoek van de KU te Leuven werden drie duizend patiënten met tumoren onderzocht.

Daar werd door twee Belgische onderzoekers ontdekt dat betere zuurstof toevoer de tumoren minder vatbaar maakte voor verdere groei.

Deze bevindingen zou de weg kunnen vrijmaken voor kankermedicijnen die zijn gericht op de bloedvaten.

Door de zuurstoftoevoer naar de tumoren goed te controleren, kan er een voorspeling worden gemaakt van het verloop  en de mogelijkheden van eventuele behandelingen.

Het onderzoek van het KU te Leuven was gericht op hypermethylering.

Dat is het proces waarin tumoren extreem snel groeien.

Zuurstoftekort verklaart soms zelfs tot de helft van alle extreme snelle groei van  tumoren.

De link tussen zuurstof en celgroei is bewezen bij borstkanker, maar ook bij tumoren van de blaast, darmen, hoofd, nek, nieren, longen en baarmoeder.

Bron: Nature, KU Leuven, NU.nl

Vervuilde lucht en kanker

roken

De vervuilde lucht die Nederlanders inademen staat gelijk aan ongeveer 5 sigaretten per dag.

In Rotterdam is de luchtkwaliteit gelijk aan gemiddeld 6,7 sigaretten per dag meeroken.

In Rijswijk is dat gemiddeld 6,6 en in Schiedam 6,5 sigaretten dag.

De lucht in Amsterdam heeft ongeveer hetzelfde gemiddelde van 6,4 sigaretten per dag.

Het meest gezonde is Vlieland met een gemiddelde van 2,8 sigaretten per dag.

Het meeroken wordt tegenwoordig veroorzaakt door auto’s, intensieve veeteelt en kolencentrales dan door sigaretten.

Het vergroot onder andere de kans op longkanker, hart- en vaatziekten.

Een lager geboortegewicht en verminderde longfunctie bij kinderen.

Bron: Milieudefensie, GGD Amsterdam, het RIVM, de Universiteit van Utrecht, NU.nl.

Alcohol en kanker

alcohol

Wetenschappers hebben een sterk bewijs gevonden voor een causaal verband tussen alcoholgebruik en kanker.

Het gaat om kanker in de lever, darmen, strottenhoofd, slokdarm, rectum, mondkeelholte en de vrouwelijke borst. Zeven soorten kanker in totaal.

In het wetenschappelijk tijdschrift  Addiction beschrijft de onderzoeker Jennie Connor van de Universiteit van Otago (Nieuw Zeeland) de gevolgen van regelmatig gebruik van alcohol.

Hoger alcoholgebruik blijkt steevast samen te gaan met hoger risico op zeven soorten kanker.

Er bestaan ook aanwijzingen over het ontstaan van meerdere soorten kanker, zoals alvleesklier-, prostaat – en alvleesklierkanker.

Wanneer het drinken vermindert is de kans op kanker ook minder.

Bron: Addiction, NU.nl

Hartkanker zeldzaam

heart-497674_960_720

Waarom komt longkanker veel vaker voor dan hartkanker?

Roken is overduidelijke een oorzaak van longkanker. Maar de oorzaak kan ook gedeeltelijk liggen in de evolutie van de mens en de rol van organen.

In het evolutionair proces zou verweer tegen kanker in kleine en kwetsbare organen meer voorrang hebben gekregen.

Menselijke weefsels hebben het vermogen weerstand te bieden tegen wildgroei en ontstaan van kanker.

Deze hypothese is afkomstig van een groep internationale wetenschappers en recent gepubliceerd in vakblad Trends in Cancer.

Het is duidelijk dat een van de twee longen gemist kan worden, maar een hart niet.

Grote en dubbele organen zouden minder belangrijk zijn geweest voor de natuurlijke selectie.

De kans op kanker is ook groter bij organen waarvan de cellen zich sneller delen omdat dan de kans op wildgroei veel groter is.

Celdeling in de hersenen en het hart zijn minder voorkomend maar komt wel meer voor in de huid, longen en darmen.

Dat zijn organen die het meest worden blootgesteld aan kankerverwekkende invloeden van buitenaf.

Zoals zonlicht, rook, milieuvervuiling en schadelijke voedselbestanddelen.

Het is een hypothese van de wetenschappers, maar het zou kunnen dat de organen (zoals long en lever), groot zijn geworden om niet door tumoren te worden uitgeschakeld.

Bron: Trends in Cancer, Trouw.

Buikvlieskanker beter behandelbaar

operatie

De overlevingskans van patiënten met buikvlieskanker (uitgezaaide darmkanker) is in twintig jaar verdubbeld. Dat blijkt uit een onderzoek van het Catharina Ziekenhuis.

Hiervoor is gebruikt gemaakt van cijfers van het Intergraal Kankercentrum Nederland.

In de periode 1995-1999 leefde een patiënt na de diagnose gemiddeld nog zes maanden.

Uit de cijfers uit de periode 2010 – 2014 blijkt dat de overlevingskans van deze patiënten groep is verdubbeld.

Het Catharina Ziekenhuis heeft een kenniscentrum opgezet voor de behandeling van in de buik uitgezaaide darmkanker.

Daarnaast wil het Catharina Ziekenhuis meer bekendheid geven aan de behandelingsmogelijkheden voor patiënten met deze vorm van kanker.

“Nog altijd krijgen patiënten in ziekenhuizen of  van hun huisarts te horen dat ze niet meer behandeld kunnen worden terwijl er wel mogelijkheden zijn” aldus oncologisch chirurg Ignace de Hingh.

Bron: Catharine Ziekenhuis, IKNL.